Bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm ở xã Vĩnh An

Thứ năm - 08/09/2022 21:59 285 0

Dệt thổ cẩm là nghề truyền thống của đồng bào Bana ở xã Vĩnh An, huyện Tây Sơn; để gìn giữ, phát triển nghề dệt thổ cẩm, tăng tính liên kết, hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển sản xuất, góp phần giảm nghèo bền vững, sáng ngày 7/9/2022, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Tây Sơn xây dựng, ra mắt mô hình "Phát triển nghề dệt thổ cẩm" tại xã Vĩnh An.

Trước đó, Hội LHPN huyện đã vận động 10 chị em phụ nữ người dân tộc Bana ở làng Kon Giọt 1, xã Vĩnh An tham gia tổ hợp tác dệt thổ cẩm. Cùng với đó, Hội tích cực khai thác các nguồn lực để hỗ trợ thành lập mô hình; vận động được 20 triệu đồng hỗ trợ nhóm mua nguyên vật liệu, khung dệt, len sợi… Vận động ngành giáo dục và đào tạo huyện khuyến khích cán bộ, giáo viên các trường trên địa bàn xã đặt mua trang phục thổ cẩm mặc vào các dịp lễ, chào cờ; khuyến khích học sinh sử dụng trang phục thổ cẩm nhiều hơn. Hội còn kết nối với các điểm du lịch trưng bày, giới thiệu, bán các sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Bana Vĩnh An. Sản phẩm không chỉ là áo váy, điệu, vỏ chăn…mà còn đa dạng mẫu mã như khăn, cà vạt, ví tay, quai nón…

Chị Đinh Thị Nhe - trưởng nhóm mô hình dệt thổ cẩm xã Vĩnh An, chia sẻ: "Chị em chúng tôi rất hào hứng, ai cũng muốn giữ gìn nghề dệt thổ cẩm bền lâu, sản phẩm làm ra được tiêu thụ tốt, nhiều người biết đến. Không chỉ tạo thêm việc làm mà từ đó còn truyền dạy cho thế hệ sau biết để giữ lại bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số".

Để tạo ra một sản phẩm dệt thổ cẩm mất rất nhiều thời gian. Ngày nay, đồng bào không còn trồng bông, kéo sợi, nhuộm màu thủ công để tạo ra nguyên liệu mà đã có sợi len công nghiệp thay thế. Tuy vậy, công đoạn xử lý nguyên liệu công nghiệp cũng tiêu tốn khá nhiều thời gian, trải qua các khâu như kéo, tách sợi len, sau đó đem ngâm nước cháo, sáp ong, phơi khô nhiều ngày để chống chống xù long, cứng sợi, rồi quấn tròn lại thành từng cục mới có thể dệt. Công đoạn dệt cũng khá tỉ mẫn, người dệt cần khéo léo tính toán, sắp sếp để tạo ra những hoa văn độc đáo thể hiện văn hóa của dân tộc mình.Với một chiếc áo khoác nam hay một bộ váy nữ, người dệt có thể mất từ vài tuần đến vài tháng tùy theo kích cỡ, độ phức tạp của sản phẩm.

Chị Đinh Thị Nghiêm 54 tuổi - thành viên của mô hình ở làng Kon Giọt 1, xã Vĩnh An tâm sự: “Tôi biết dệt từ năm 14 tuổi, khi ấy vì yêu thích nghề dệt nên hay tới nhà xem người trong làng dệt. Mấy cô thấy vậy chỉ cho tôi biết dệt và giữ mãi đến giờ. Dù sản phẩm dệt không ai mua. Nhưng tranh thủ thời gian, tôi vẫn cứ ngồi bên khung dệt để làm trang phục truyền thống phục vụ cho gia đình hoặc dệt giúp cho bà con, họ hàng trong làng. Khi nghe Hội phụ nữ xã mời tham gia mô hình dệt thổ cẩm, tôi mừng lắm, đồng ý ngay. Vì tham gia mô hình được làm việc mình yêu thích, có tiền bán sản phẩm coi như có tiền công lao động. Cho dù giá trị ngày công không cao nhưng lớn tuổi rồi tôi không làm được việc nặng, nghề dệt này phù hợp với hoàn cảnh của mình”
Ông Đinh Ven, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh An, cho biết: Hiện nay, ở Vĩnh An người dệt thổ cẩm giỏi đa phần là những người lớn tuổi, rất may mắn là khoảng 20% thanh niên còn biết nghề; nếu sản phẩm thổ cẩm được tiêu thụ tốt sẽ dễ thuyết phục số này nâng cao tay nghề. Các thành viên của mô hình đang hoàn tất 60 bộ sản phẩm theo đơn đặt hàng để bàn giao trong lễ ra mắt mô hình sắp tới. Nhìn chung, bà con ai cũng phấn khởi. Chúng tôi cũng nỗ lực phối hợp với Hội LHPN huyện giới thiệu, tìm khách hàng cho thổ cẩm Bana Vĩnh An.

Hi vọng rằng, việc bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Ba Na xã Vĩnh An sẽ được cả hệ thống chính trị của huyện vào cuộc và được sự hưởng ứng nhiệt tình của các chị em phụ nữ xã Vĩnh An trong công tác truyền dạy, học nghề và coi đây là một nghề chính góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập, làm giàu chính đáng ở địa phương.

Nguyệt Ánh